ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که وقتی با نرم‌افزاری کار می‌کنید، سیستم نرم‌افزاری ظاهری زیبا داشته باشد. اما هنگام کار کردن با آن نرم‌افزار راحت نباشید. این موضوع تفاوت UI و UX را نشان میدهد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با این دو اصطلاح مهم در نرم‌افزار آشنا کنیم و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها را با هم بررسی کنیم. ما را در ادامه این مقاله همراهی کنید.
تفاوت UI و UX
اگر شما هم جزو کسانی هستید که به دنیای طراحی نرم‌افزار علاقه دارید، بارها اسم دو عبارت UI و UX را شنیده‌اید. این دو واژه در طراحی نرم‌افزار، به‌خصوص طراحی وب‌سایت در کنار یکدیگر مطرح می‌شوند. اما هر جایی که محصول و کاربر در کنار یکدیگر باشند، این دو مفهوم بسیار کاربردی هستند. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این دو مفهوم یکی هستند یا هر دو یک وظیفه را برعهده دارند. اما باید بگوییم که سخت در اشتباهید.
در تمامی شرکت‌ها، حتی شرکت‌های کوچک این دو طراحی بر عهده دو تیم مختلف هستند و با همدیگر تفاوت‌هایی دارند. آشنایی با تفاوت UI و UX کمک می‌کند تا از شکست یک نرم‌افزار جلوگیری شود. همچنین، برای موفقیت بیشتر یک نرم‌افزار، تیم طراحی باید به صورت حرفه‌ای بر روی این دو مفهوم کار کند.
UX چیست؟
عبارت UX و یا همان User Experience به تجربه کاربری شهرت دارد. تلاش یک طراح تجربه کاربری این است که بتواند زمانی که یک کاربر از سایت، محصول و یا خدمات استفاده می‌کند، یک تجربه خوبی را داشته باشد؛ بنابراین طراح تجربه کاربری سعی می‌کند تا بتواند محصول و یا خدمات یک سایت را جهت کارکرد بهتر، بهبود ببخشد.
برای این منظور طراح تجربه کاربری وظیفه دارد تا تمامی مسیرها و سناریوهای ممکن را برای مخاطب خود شناسایی کند تا کاربر هنگام کار کردن با نرم‌افزار یک تجربه‌ی عالی داشته باشد. علاوه بر این نیاز است تا تمامی این تجربیات به‌گونه‌ای باشد که کاربر را به هدف نهایی نرم‌افزار برساند؛ بنابراین طراحی تجربه کاربری یک نوع تحقیق و بررسی است که نتیجه آن باید به صورت یک راهکار یا پیشنهاد به شرکت داده شود.
با توجه به تفاوت UI و UX وب سایت طراحی شده باید به گونه‌ای باشد که کاربر بتواند با آسودگی و خیال راحت با نرم‌افزار کار کند. در واقع این بخش از طراحی سایت به تمامی جوانب تعامل کاربر با بخش‌های مختلف نرم‌افزار اشاره دارد. همچنین در طراحی UX، هدایت کاربر به بخش‌های مهم نرم‌افزار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در واقع UX باید به گونه‌ای باشد که کاربر از لحظه ورود به سایت تا لحظه خرید یک محصول به راحتی و بدون هیچ‌گونه ابهامی کارهای مربوط به خرید را انجام دهد. گزینه‌های منو، مکان قرارگیری باکس جستجو، مکان بنرهای تبلیغاتی و… از جمله مواردی است که طراحی تجربه کاربری باید به آن توجه کند. هرچقدر که یوایکس یک نرم‌افزار عالی کار شده باشد، تاثیر بسیار مثبتی بر روی درآمد کسب و کار شما خواهد گذاشت.
UX Designer کیست؟
اگر در بررسی‌های تفاوت UI و UX این سوال برای شما پیش آمده است که UX Designer یا طراح تجربه کاربری کیست، باید بگوییم که طراح تجربه کاربری کسی است که تلاش می‌کند تا به مخاطب خود احساس خوبی از کار کردن با نرم‌افزار بدهد. به طوری که کاربر هنگام استفاده از خدمات و محصولات یک تجربه موفق و به‌یادماندنی داشته باشد.
این موضوع باعث تشویق مخاطب برای مراجعه دوباره به سایت می‌شود و کمک می‌کند تا مخاطب بتواند دوباره از خدمات و محصولات سایت استفاده کند. در واقع، طراح تجربه کاربری وظیفه دارد تا از دید مخاطب به امکانات یک نرم‌افزار نگاه کند و تمام تمرکز او بر روی ایجاد تجربه‌های شیرین برای کاربران است.
تاثیر UX بر روی سئو
سئوی سایت از جمله مواردی است که هنگام طراحی سایت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. یک سایت با تجربه کاربری بسیار عالی، محبوبیت بسیار زیادی در گوگل دارد. بنابراین، UX در سئوی سایت تاثیر مثبتی می‌گذارد.
البته با وجود تفاوت UI و UX هر دو مفهوم یک تاثیر را بر روی سئوی سایت می‌گذارند. در نتیجه، اگر سایت از UI و UX بسیار خوبی برخوردار باشد، رتبه سایت در گوگل بالا خواهد بود. به این دلیل که یک طراحی خوب باعث می‌شود تا مدت زمان ماندن کاربر در یک سایت طولانی شود. در نتیجه، گوگل این حضور فعال و طولانی کاربر را به علاقه کاربر به سایت تعبیر می‌کند. بنابراین، رتبه بالایی در سئو به او میدهد.
به‌صورت کلی، موتورهای جستجوی گوگل برای ارزیابی UX یک سایت، به رفتار کاربران سایت توجه زیادی دارد. به‌عنوان مثال، اگر کاربری چندین بار از سایت دیدن کند یا مدت زمان طولانی را در سایت سپری کند یا به‌سرعت سایت را ترک نکند، این پیام را به گوگل می‌رساند که این سایت از نظر UX وضعیت بسیار خوبی دارد.
شاخه‌های تجربه کاربری
با توجه به تفاوت UI و UX، یک طراح تجربه کاربری برای طراحی یک UX عالی باید شاخه‌های زیر را در نظر بگیرد:
کاربردپذیری
یک طراح تجربه کاربری باید سایت را به‌گونه‌ای طراحی کند تا کاربر بتواند دسترسی راحت‌تری به محصول داشته باشد.
محتوای اثربخش
توضیحات مربوط به هر محصول باید به گونه‌ای باشد که به تمام نیازهای کاربر هنگام خرید یک محصول پاسخ دهد. چرا که مشتری نیاز دارد تا از تمام ویژگی‌های یک محصول اطلاع داشته باشد. این موضوع کمک می‌کند تا مشتری تصمیم‌گیری بهتری نسبت به خرید محصول داشته باشد.
معتبر بودن محتوا
هنگام ارائه یک محصول یا خدمات، محتوای ارائه‌شده در نرم‌افزار باید معتبر باشد. به‌عنوان مثال، متن خبری موجود در سایت شما باید حتما منبع رسمی داشته باشد.
روانشناسی
در طراحی تجربه کاربری، طراح نباید سلایق و ذهنیت‌های خود را در محصول پیاده‌سازی کند. بلکه او باید با توجه به سلیقه کاربر، پیش‌بینی‌های لازم را جهت تعامل کاربر با نرم‌افزار در نظر بگیرد.
طراحی
با وجود تفاوت UI و UX، طراحی بخش مهمی از تجربه کاربری به شمار می‌رود. استفاده از فونت‌های مناسب، طراحی زیبای صفحات، رنگ‌بندی جذاب، استفاده از المان‌های گرافیکی زیبا و… همگی یک تجربه کاربری عالی را برای کاربر به ارمغان می‌آورند. اگرچه این موارد تحت عنوان UI مطرح هستند؛ اما طراحی می‌تواند زیرمجموعه‌ای از تجربه کاربری باشد.
تحلیل
هنگام تولید نمونه اولیه، طراح باید داده‌های آماری به‌دست‌آمده را بررسی کند و آن را در جهت توسعه محصول استفاده کند.
در دسترس بودن
سایت یا سرویس طراحی‌شده باید همیشه برای کاربر در دسترس باشد. در غیر این صورت، اگر مشتری با پیغام خطا مواجه شود، احساس خوبی به او منتقل نخواهد کرد. علاوه بر این، سرعت بالای بارگذاری، نمایش سایت در مرورگرهای مختلف و… از جمله موارد تاثیرگذار بر روی تجربه کاربر است.
UI چیست؟
عبارت UI یا همان User Interface Design به‌عنوان طراحی رابط کاربری شناخته می‌شود. در واقع، این بخش تمام چیزی است که کاربر از یک وب‌سایت یا اپلیکیشن می‌بیند. تفاوت UI و UX در این است که در طراحی رابط کاربری به جنبه گرافیکی سایت اهمیت داده می‌شود. بنابراین، سایت یا اپلیکیشن طراحی‌شده باید به گونه‌ای باشد که جلوه‌ای مناسب به سایت بدهد.
این بخش از کار بر عهده گرافیست است. در واقع، طراح رابط کاربری بر روی ظاهر هر بخش از نرم‌افزار کار می‌کند تا جلوه‌ای مناسب به سایت بدهد. سپس، برنامه‌نویس Front End طرح نهایی را برای سایت پیاده‌سازی می‌کند.
وظایف طراح رابط کاربری
به‌صورت کلی، وظیفه طراح رابط کاربری شامل موارد زیر است:
طراحی رابط کاربری
بسیاری از شرکت‌ها، بخش طراحی و کدنویسی رابط کاربری را از هم جدا می‌کنند. یعنی برای بخش طراحی گرافیکی سایت، یک طراح جداگانه در نظر می‌گیرند. ابتدا طراح رابط کاربری یک طرح ساده بر روی کاغذ پیاده‌سازی می‌کند. سپس، طرح نهایی را بر روی یک نرم‌افزار مانند فتوشاپ یا ادوبی ایکس دی طراحی می‌کند.
تفاوت UI و UX در این است که طراح رابط کاربری فقط به جنبه‌های ظاهری سایت توجه می‌کند؛ اما طراح تجربه کاربری به تعامل بهتر کاربر با سایت توجه دارد.
از آنجایی که طرح UI فقط به‌صورت گرافیکی طراحی شده است؛ بنابراین، نمی‌تواند بر روی سایت یا اپلیکیشن قرار بگیرد. در واقع، در این مرحله طراح رابط کاربری تنها با توجه به نیازها و درخواست‌های کاربر یک الگو را پیاده‌سازی می‌کند. سپس، نتیجه نهایی را به کدنویس بخش Front End تحویل میدهد تا کدنویسی این بخش از سایت را انجام دهد.
کدنویسی رابط کاربری
در این مرحله، برنامه‌نویس Front end وظیفه کدنویسی این طرح را برعهده دارد. کدهای این مرحله با HTML و CSS نوشته می‌شود. همچنین، برخی برای طراحی بهتر ظاهر سایت از بوت استرپ استفاده می‌کنند. کدنویس با نوشتن کدهای این مرحله، هیچ تغییری در ظاهر گرافیکی سایت نمی‌دهد؛ بلکه تنها طرح گرافیکی را به کد تبدیل می‌کند.
ابزارهای مورد نیاز برای طراح رابط کاربری
در استفاده از ابزارها است. طراح رابط کاربری برای طراحی بخش گرافیکی یک نرم‌افزار می‌تواند از ابزارهای بسیار زیادی استفاده کند. از جمله مهم‌ترین و کاربردی‌ترین این ابزارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قلم و کاغذ
اولین و کاربردی‌ترین ابزار برای طراحی یک رابط کاربری مناسب، استفاده از قلم و کاغذ است. طراح رابط کاربری برای طراحی ساده و نسخه اولیه یک نرم‌افزار از این ابزار استفاده می‌کند. در واقع، گرافیست ذهنیت خود را بر روی کاغذ رسم می‌کند تا بقیه اعضای تیم با کلیت کار آشنا شوند.
فتوشاپ یا ایلوستریتور
بیشتر طراحان رابط کاربری برای طراحی‌های خود، از این دو ابزار استفاده می‌کنند.
نرم‌افزار Sketch
این نرم‌افزار برای سیستم‌عامل مک طراحی شده است. طراحی UI با این ابزار یک تجربه شگفت‌انگیز را برای طراحان به ارمغان می‌آورد. به کمک این نرم‌افزار قدرتمند می‌توانید طراحی کاربردی و ساده‌ای را انجام دهید. همین ویژگی باعث شده است تا بسیاری از طراحان رابط کاربری برای طراحی نرم‌افزار، لپ تاپ مک خریداری کنند.
ادوبی ایکس دی
تفاوت UI و UX در نوع طراحی یک نرم‌افزار است. برخی برای طراحی رابط کاربری از نرم‌افزار اختصاصی و رایگان Adobe XD بر روی ویندوز استفاده می‌کنند. این نرم‌افزار کاربردی برای توسعه و طراحی یک رابط کاربری جذاب بسیار مناسب است.
در بخش برنامه‌نویسی رابط کاربری، نرم‌افزارهای زیادی وجود دارد. برنامه‌نویس با توجه به راحت‌تر بودن خود با نرم‌افزار می‌تواند یکی از آن‌ها را انتخاب کند. از جمله نرم‌افزارهای مناسب برای بخش Front end یک رابط کاربری می‌توان به atom، visual studio، NetBeans و… اشاره کرد.
بررسی تفاوت یو آی و یو ایکس
اگرچه رابط کاربری و تجربه کاربری مرتبط با یکدیگر هستند؛ اما تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد که باعث می‌شود تا این دو مفهوم با یکدیگر متفاوت باشند.
- به‌صورت کلی، UX به استفاده کاربر از وب‌سایت و توانایی تعامل او با نرم‌افزار اشاره دارد. یعنی طراح تجربه کاربری تلاش می‌کند تا کاربر هنگام استفاده از سایت احساس رضایت داشته باشد. این در حالی است که در UI کاربر تنها به ظاهر و زیبایی نرم‌افزار اهمیت میدهد؛ بنابراین، ممکن است که یک نرم‌افزار از نظر UI خوشایند کاربر باشد؛ اما UX آن به‌خوبی عمل نکند.
- تفاوت UI و UX این است که در تجربه کاربری تحقیقات بازار و شناسایی نیازهای کاربر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اما در رابط کاربری تنها، طراحی هنری نرم‌افزار اهمیت دارد. در واقع، این بخش به احساس کاربر مربوط می‌شود.
- تمرکز UX بر روی مواردی مانند ایده‌پردازی، توسعه و تحویل محصول است. این در حالی است که تمام تمرکز طراح UI بر روی طراحی محصول از نظر ظاهری است.
- عبارت UI تنها به دستگاه‌های دیجیتال، سایت‌ها و توانایی کاربر در کار کردن با این نرم‌افزارها اشاره دارد. اما UX علاوه بر دستگاه‌ها و وب‌سایت‌ها، با محصول، خدمات و نام تجاری آن‌ها نیز در ارتباط است؛ بنابراین، گستره بیشتری از رابط کاربری را در بر می‌گیرد.
- رابط کاربری شامل عناصر طراحی یک نرم‌افزار مانند دکمه‌ها، فرم‌ها، تصاویر و… است؛ اما تجربه کاربری به استفاده از این ابزارها در یک نرم‌افزار اشاره دارد.
- در رابط کاربری هدف زیبایی هرچه بیشتر جلوه‌های بصری است؛ اما در تجربه کاربری تمرکز بر روی نحوه عملکرد کاربر در نرم‌افزار است.
جمع‌بندی
ما در این مقاله در رابطه با تفاوت UI و UX صحبت کردیم. اطلاع از تفاوت‌های این دو مفهوم، تاثیر بسیار مثبتی بر روی کسب و کار شما می‌گذارد. این دو مفهوم به‌صورت مکمل عمل می‌کنند و باعث جذب هرچه بیشتر کاربر می‌شوند.
